The Northman’: Cuộc báo thù đậm chất Viking

* Bài viết tiết lộ tình tiết phim

 

 

Trailer ‘The Northman’

Bộ phim sử thi lấy bối cảnh Bắc Âu vào thế kỷ thứ 9 sau Công nguyên, nhân vật chính là Amleth (Alexander Skarsgård đóng) – một hoàng tử Viking, con của vua Aurvandill (Ethan Hawke) và hoàng hậu Gudrún (Nicole Kidman). Trở về từ một trận chiến, vua Aurvandill thực hiện nghi lễ trưởng thành cho con trai. Ngày hôm sau, vua bị một nhóm phản tặc – đứng đầu là người em trai Fjölnir (Claes Bang đóng) – phục kích. Amleth chứng kiến cha bị sát hại, mẹ bị bắt đi. Một mình cậu trốn thoát, nung nấu ý định trả thù cho cha và cứu mẹ.

Amleth được một nhóm Viking nuôi nấng và huấn luyện trở thành berserker (chiến binh Bắc Âu với phong cách chiến đấu hung bạo). Sau một trận chiến với người Slavic, Amleth gặp Seeress (phù thuỷ có khả năng thấy được tương lai) và được nhắc về ý định báo thù năm nào. Amleth giả dạng thành nô lệ để trở về Iceland nhằm tiêu diệt Fjölnir. Trên đường đi, anh gặp cô gái trẻ người Slavic – Olga (Anya Taylor-Joy đóng) – và được cô giúp sức.

Câu chuyện về Amleth được lấy cảm hứng từ nhân vật lịch sử cùng tên trong bộ sử Gesta Danorum của học giả Saxo Grammaticus. Nhân vật này cũng là nguồn cảm hứng để William Shakespeare sáng tác hình tượng Hamlet trong vở kịch nổi tiếng cùng tên (Shakespeare đổi thứ tự chữ cái trong “Amleth” thành “Hamlet”).

Phim gây ấn tượng mạnh bởi tái hiện chân thực, bám sát văn hóa – tinh thần của người Viking. Quá trình nghiên cứu xây dựng kịch bản được các nhà làm phim đặc biệt chú trọng. Đạo diễn Robert Eggers mời một đội ngũ gồm các giáo sư chuyên ngành như nhà khảo cổ học Neil Price, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Terry Gunnell và nhà sử học Viking – Jóhanna Katrín Friðriksdóttir – làm cố vấn. Nhiều cảnh phim được dựa trên các ghi chép lịch sử hoặc bằng chứng khảo cổ. Tiêu biểu như nghi lễ trưởng thành của Amleth có bối cảnh được phục dựng từ một hầm mộ ở Orkney (quần đảo ngoài khơi phía Bắc Scotland). Hay mặt nạ của nhân vật Heimir (Willem Dafoe đóng) là bản sao của một cổ vật được khai quật.

Các chi tiết về tôn giáo – tín ngưỡng của người Viking – được lồng ghép xuyên suốt. Trong phim có hai lần nhân vật Amleth nhìn thấy hình ảnh về một cây đại thụ kết nối huyết mạch các thế hệ trong dòng tộc của anh. Trong bài phỏng vấn với Slate, đạo diễn Eggers nói rằng cây đại thụ này là sự kết hợp giữa Yggdrasil (cây tần bì nối liền cửu giới trong thần thoại Bắc Âu) và hình ảnh người treo trên cây từ tấm thảm Oseberg (cổ vật thời Viking được tìm thấy tại Na Uy).

Trong The Northman, các nhân vật dù thuộc phe phái nào cũng đều mong muốn chết trên chiến trường, bởi đức tin linh hồn của họ sẽ được triệu hồi về Valhalla (nơi thần Odin tập hợp binh sĩ cho trận chiến cuối cùng Ragnarök). Những chi tiết liên quan đến đức tin này được thể hiện qua hình ảnh cánh cổng Valhalla và nhân vật Valkyrie (Ineta Sliuzaite đóng). Trong thần thoại, Valkyrie là nữ chiến binh có nhiệm vụ tuyển chọn các binh sĩ tử trận, đưa linh hồn của họ về Valhalla. Trong The Northman, tạo hình của Valkyrie có phần hung tợn, khác biệt so với các tạo hình đại chúng khác – như nhân vật Valkyrie (Tessa Thompson đóng) trong các phim thuộc Vũ trụ điện ảnh Marvel.

Một đặc điểm nổi bật trong xã hội của người Viking là chế độ nô lệ. The Northman là bộ phim hiếm hoi tái hiện đặc điểm này một cách chi tiết. Trên phim, nô lệ của người Viking là chiến lợi phẩm được tuyển lựa kỹ càng sau những trận chinh phạt. Họ được mua bán, trao đổi và phân công lao động rõ ràng. Những nô lệ giới chủ tin tưởng sẽ được giao nhiệm vụ quản thúc. Văn hóa Viking được các nhà làm phim lồng ghép vào phim thông qua những chi tiết như trò chơi Knattleikr hay điệu nhảy cổ vũ tinh thần trước khi ra trận. Chi tiết này thú vị với khán giả yêu thích văn hóa Viking, đặc biệt là điệu nhảy cổ xưa có nét giống Thunder Clap – kiểu cổ vũ đập tay theo nhịp nổi tiếng gần đây, bắt nguồn từ đội bóng đá quốc gia Iceland (một vùng đất Viking xưa).

Tất cả chi tiết về tôn giáo, văn hóa, xã hội và những cuộc chiến trong phim được thể hiện ở một mức độ huyền bí và đẫm máu vừa đủ để khái quát cho tinh thần dữ dội, hung bạo của người Viking.

Điểm cộng khác của The Northman là cách dẫn chuyện và xây dựng nhân vật. Trong phim, lời tiên tri của các phù thuỷ như Seeress (Björk đóng) và He-Witch (Ingvar Sigurðsson đóng) đóng vai trò thúc đẩy câu chuyện, tạo động lực cho nhân vật chính Amleth. Tuy dựa trên truyền thuyết đã có sẵn kết cục, các nhà làm phim khéo léo xây dựng thêm các chi tiết và mối quan hệ nhằm phát triển chiều sâu nhân vật. Vận mệnh của Amleth là một sắp đặt nghiệt ngã – anh phải lựa chọn giữa sự thương xót người thân hay căm phẫn kẻ thù, khi người thân với kẻ thù là một.

Ở đầu phim, Amleth tin vào vận mệnh đã được tiên tri của mình, về trận chiến cuối nơi anh hoàn thành lời thề báo thù. Anh thậm chí có cơ hội kết liễu kẻ thù sớm hơn, nhưng vẫn chờ đợi đến thời khắc được tiên tri, tin rằng đó là sự sắp đặt của thần linh. Lúc này, trong Amleth chỉ có sự căm phẫn. Đến phần sau phim, mối quan hệ giữa Amleth và Olga được phát triển, tạo động lực cho những chuyển biến trong Amleth. Đã có lúc anh chọn sự thương xót. Điều này giúp cho câu chuyện và tâm lý nhân vật có thêm chiều sâu.

The Northman được quay bằng phim nhựa 35 mm với chất ảnh cổ điển, có những cảnh dàn dựng phức tạp, gây ấn tượng về thị giác. Tiêu biểu như cảnh đoàn thuyền Viking, góc máy di chuyển liên tục từ đất liền hướng ra sông, rồi lên thuyền và lấy cận mặt nhân vật Amleth. Hay các cảnh chiến đấu thường được thực hiện theo tracking shot (theo chân nhân vật), kết hợp nhiều tuyến hành động cắt ngang khung hình tạo cảm giác hỗn loạn của một trận chiến. Bên cạnh đó, các nhà làm phim xen kẽ hình ảnh đậm chất thơ, như cảnh bờ sông – bao quanh bởi những tán cây và trảng hoa – khi con thuyền Viking lướt ngang. Trên Vanity Fair, đạo diễn Robert Eggers nói rằng bố cục này được ông lấy cảm hứng từ những bức tranh của Ivan Shishkin – danh họa Nga.

Alexander Skarsgård – diễn viên người Thụy Điển (một vùng đất Viking xưa) – có vai trò quan trọng trong The Northman. Từ nhỏ, Skarsgård đã đam mê lịch sử và thần thoại Viking. Anh chủ động tìm kiếm các dự án phim đề tài này, trong đó có một dự án với hãng Warner Bros. nhưng không được triển khai. Năm 2017, Skarsgård gặp gỡ đạo diễn Eggers – người cũng có hứng thú với đề tài Viking sau chuyến du lịch tại Iceland, cả hai nhanh chóng đồng điệu. Bên cạnh vai trò diễn viên chính, Skarsgård còn là một trong số nhà sản xuất của The Northman.

Phim quy tụ dàn diễn viên tên tuổi như Ethan Hawke, Nicole Kidman, Willem Dafoe, Anya Taylor-Joy. Các diễn viên phụ đều thể hiện được chất riêng, tiêu biểu là Willem Dafoe – dù có khá ít đất diễn. Anya Taylor-Joy thể hiện nét mạnh mẽ có phần kỳ bí. Dù vậy, sự kết hợp giữa Taylor-Joy và Skarsgård đôi khi bị chênh trong các phân cảnh tình cảm do khoảng cách về tuổi tác (cách nhau 20 tuổi).

The Northman được công chiếu từ tháng 4 tại các rạp phim quốc tế và phát hành trực tuyến từ tháng 5. Tác phẩm được đánh giá cao với điểm số 89% trên Rotten Tomatoes và 82/100 trên Metacritic.

Minh Dương